Lale Balonu (1630’lar)
Lale Balonu 1634–1637 yılları arasında Hollanda’da oluşmuş. Fiyatların en pahalı olduğu dönemde marketin toplam değeri tam olarak bilinmiyor ama elinizde bir lale soğanı varsa bununla o dönemdeki lüks bir evi alabiliyormuşsunuz. Çılgınca değil mi? Olay şöyle gelişmiş; 1593 yılında lale soğanları Türkiye’den Hollanda’ya getirilmiş. Daha önce görülmemiş olan bu çiçek ülkede çok rağbete uğrayınca fiyatları yükselmiş. Daha sonra laleleri etkileyen mozaik virüsü, laleleri yok etmemiş ama taç yaprakları üzerinde alevi andıran desenler oluşturmuş ve bu desenler insanların hoşuna gitmiş. Lalelerin üzerinde çok farklı desenler oluşunca zaten nadir bulunan bu çiçeğin daha da nadir bulunan farklı çeşitleri oluşmaya başlamış. Sonuç olarak zaten pahalı olan lale soğanları virüsün oluşturduğu desenleri insanların beğenmesine göre çok daha pahalılaşmaya başlamış. Halk da dahil olmak üzere herkes lale işine girmeye başlamış ve inançları bu marketin hiçbir zaman bitmeyeceği, hatta fiyatların artarak devam edeceği yönündeymiş. Bahçıvanlar ve çiçekçiler gibi eskiden beri lale alanlar büyüme dönemi için laleleri depolamaya başlamışlar bu da lale kıtlığını ve talebini artırmış. Sonunda fiyatlar o kadar hızlı artmaya başlamış ki bir çok Hollandalı evlerini arsalarını daha çok lale soğanı alabilmek için satmaya başlamışlar. Artışın en hızlı olduğu dönemde fiyatlar bir ay içerisinde 20 kat artış göstermiş.
Açıkça fiyatlar lale soğanının gerçek değerinin çok üzerinde bir değere ulaşınca, durumun farkına varan bazı insanlar soğanları satarak karlarını realize etmeye başlamışlar yani soğanları satmışlar. Bu domino etkisi şeklinde devam edince panik satışları artmış. İnsanlar evlerini/arazilerini bir yeşillik fiyatına sattıklarını fark ettiklerinde artık çok geç olmuş. Çöküşü engellemek için devlet devreye girince fiyatlar daha da düşmüş.
[device_name] cihazımdan hisse.net mobile app kullanarak gönderildi.